คลินิก เจริญเมือง (ซี.เอ็ม)
ทันตกรรม เชียงใหม่

เมื่อพูดถึงทันตกรรมแบบทั่วไปที่หลาย ๆ คนต้องเคยไปทำกันมาบ้างคงหนีไม่พ้น “ถอนฟัน – ขูดหินปูน” อย่างแน่นอน บทความนี้จึงอยากให้ทุก ๆ คนร่วมสร้างความเข้าใจเกี่ยวกับเรื่องต่าง ๆ ของทันตกรรมทั้ง 2 ประเภทนี้อย่างเจาะลึก ดูแลช่องปากอย่างมั่นใจ

รอบรู้เรื่องทันตกรรม “สาเหตุ ขั้นตอน การดูแลรักษาหลังถอนฟัน”

เหตุผลที่เราต้องถอนฟันมันมีอยู่หลากหลาย เป็นได้ทั้งฟันน้ำนมไม่สามารถหลุดออกเองตามธรรมชาติ ฟันแตก หัก แล้วหลงเหลือติดเหงือกดึงเท่าไรก็ไม่หลุด ฟันผุมากเกินกว่าจะเยียวยา เป็นต้น ซึ่งวิธีการถอนเอาฟันนั้นขึ้นอยู่กับแผนการรักษา แรกเริ่มจะฉีดยาชา หรือแปะแผ่นยาชาที่เหงือกให้คุณไข้ จากนั้นก็รอให้ยาชาออกฤทธิ์ แล้วเริ่มทำการถอนฟันโดยทำให้ฟันหลวมจากกระดูกขากรรไกรและเส้นเอ็นมากที่สุด แล้วใช้คีมจับฟันค่อย ๆ ดึงออกมา กรณีฟันที่ถอนยากเอาออกมาครั้งเดียวไม่ได้ก็จะต้องแยกชิ้นส่วนแล้วถอนออก เสร็จแล้วทันตแพทย์ก็จะให้กัดสำลีไว้เพื่อให้เลือดหลุดไหล

ในส่วนของการดูแลรักษาเราต้องพึงปฏิบัติอย่างเคร่งครัด ยิ่งดูแลดีก็จะช่วยให้แผลหายอย่างรวดเร็ว ได้แก่

• กัดสำลี หรือผ้าก๊อซเอาไว้ให้แน่นแต่ไม่ต้องรุนแรง ทำให้เกิดลิ่มเลือดแล้วติดที่เหงือกปิดเลือดไม่ให้ไหล ใช้เวลา 30 – 45 นาที แล้วเปลี่ยนออกเอาแผ่นใหม่มากัดต่อ
• กินยาแก้ปวดตามทันตแพทย์สั่ง หรืออาจจะลดความเจ็บปวด บวมด้วยประคบน้ำแข็ง 10 – 20 นาที
• ครบ 24 ชั่วโมงแล้ว ให้กลั้วปากเบา ๆ ด้วยน้ำเกลือ ผสม 1 ช้อนชากับน้ำอุ่น 2540 มม. แต่กรณีที่ยังไม่ครบ 24 ชั่วโมงอย่าเพิ่งกลั้วปากแรงเพราะลิ่มเลือดจะเคลื่อนที่เกิดเลือดไหลอีก
• ไม่แนะนำให้นอนราบไปกับพื้น ควรหนุนหมอนสูงกว่าลำตัว เพื่อป้องกันเลือดไหลออกมา
• จะดื่มน้ำให้ใช้จิบจากแก้วเบา ๆ อย่าใช้หลอดเพราะแรงดูดทำให้ลิ่มเลือดหลุดออกมาได้

การถอนเอาฟันออกมามีโอกาสเกิดภาวะแทรกซ้อนหรือไม่?

เรื่องภาวะแทรกซ้อนจริง ๆ แล้วขึ้นอยู่กับแต่ละคนมากกว่า บางคนไม่เกิดอะไรเลย แต่บางคนก็จะมีอาการบาดเจ็บที่เนื้อเยื่ออ่อน เกิดรอยถลอก เกิดแผลด้านในปาก หรือการใช้เครื่องมือที่เป็นอันตรายต่อโครงสร้างกระดูกฟัน ทำให้เพดานเหงือกแตกหัก ฟันตัดล่าง เขี้ยวบนแตก เป็นต้น แต่ทั้งนี้ ป้องกันได้ด้วยการสอบถามประวัติคนไข้ก่อนลงมือ ซึ่งทางที่ดีควรเลือกคลินิกที่มีทันตแพทย์เชี่ยวชาญ ได้มาตรฐาน ปลอดภัย

รอบรู้เรื่องทันตกรรม “หินปูนเกิดจากอะไร ขูดหินปูนดีไหม มีขั้นตอนอย่างไร”

ต้องอธิบายก่อนว่าคราบของหินปูนเกิดจากเศษอาหาร หรือเชื้อจุลินทรีย์ไปติดตามซอกฟัน ผิวฟันและสะสมเป็นเวลานาน เกิดเป็นหินปูนไม่สามารถใช้แปรงสีฟันทำให้หลุดออกได้ กรณีเกาะจนกลายเป็นสีน้ำตาลต้องรีบพบทันตแพทย์โดยด่วน ซึ่งการขูดเอาหินปูนออกถามว่าดีไหม? แน่นอนว่า “ดี” เพราะจะช่วยลดความเสี่ยงการเกิดโรคเหงือกบวม รากฟันอักเสบ เหงือกอักเสบ รวมถึงมะเร็งช่องปาก, ช่วยยืดอายุฟันให้อยู่กับเรานานมากขึ้น มีโอกาสที่ฟันจะหลุดง่ายน้อยกว่าเดิม เพิ่มความมั่นใจทั้งการยิ้ม เสริมบุคลิก ไม่ต้องกังวลฟันเหลือง และการเคี้ยวอาการ ไม่เกิดอาการเสียวฟัน พร้อมลดการเกิดปัญหาฟันผุด้วย

ขั้นตอนการขูดหินปูนนั้นใช้เวลาไม่นาน แต่อาจจะมีเจ็บ หรือเสียวฟันบ้าง แต่อดทนไว้เพื่อรอยยิ้ม ความมั่นใจ ไร้ปัญหาสุขภาพช่องปาก โดยต้อง

• พบทันตแพทย์เพื่อตรวจสอบสุขภาพช่องปาก จากนั้นทันตแพทย์จะนัดวัน เวลามาอีกครั้งเพื่อเริ่มขูด
• เมื่อถึงเวลานัดพบทันตแพทย์แล้ว ก็จะเริ่มใช้เครื่องมือมาขูดผิวฟัน ซอกฟันไปเรื่อย ๆ เพื่อเอาคราบหินปูนที่เป็นเชื้อแบคทีเรียให้หลุดออก
• ทันตแพทย์ทำการล้างเอาคราบออก และตรวจสอบว่ายังมีหินปูนหลงเหลือหรือไม่ บางแห่งอาจใช้ไหมขัดฟันมาทำความสะอาดดูด้วย อาจมีเลือดออกตามไรฟันอย่าตกใจไป
• จากนั้นทันตแพทย์จะให้เราบ้วนปาก ชำระสิ่งตกค้างในปากออกให้หมด
• สุดท้ายเคลือบฟลูออไรด์ป้องกันการเกิดฟันผุให้ โดยเทสารใส่พิมพ์ที่มีความคล้ายพิมพ์ฟัน แล้วให้เรากัดไว้ 1 – 2 นาที

การดูแลตัวเองหลังขูดเอาหินปูนออกแล้ว

สำหรับการดูแลตัวเองนั้นง่ายมาก เริ่มต้นเลยคือให้ลดกินชา กาแฟ น้ำอัดลม หรืออาหารที่มีรสจัดเพราะจะทำให้เกิดคราบหินปูนง่าย กรณีที่เสียวฟันหลังขูดให้ใช้ยาสีฟันลดอาการ แต่ถ้าอาการไม่หาย หรือรุนแรงกว่าเดิมต้องรีบพบทันตแพทย์เพราะหากเกิดการติดเชื้อ หากปวดฟัน เหงือกบวม หรือปวดเหงือกให้กินยาแก้ปวด หรือยาแก้อักเสบตามที่ทันตแพทย์สั่งทันที คอยสังเกตดูว่ามีหนองที่เหงือก หรืออักเสบใด ๆ หรือไม่ ถ้ามีให้พบทันตแพทย์เพราะอาจเกิดการติดเชื้อเช่นกัน และใครที่ถูกเกลารากฟัน ขูดเหงือกต้องพอกยาบำรุงเหงือก และมาตัดไหมตามนัดด้วย

อีกเรื่องที่อยากบอกทุก ๆ คนที่เป็นผู้ประกันตนมาตรา 33 และ 39 ว่าการทำทันตกรรมแบบทั่วไป ไม่ว่าจะถอนฟัน ขูดหินปูน ผ่าฟันคุด ฯลฯ สามารถเบิกเงินสมทบกองทุนได้ในวงเงินไม่เกิน 900 บาทต่อคนและต่อปี หากวงเงินเกินผู้ป่วยต้องออกเอง ที่สำคัญการพบทันตแพทย์ไม่ใช่เรื่องน่ากลัว ซึ่งอยากแนะนำให้เข้ามาพบทุก 6 เดือน เพื่อตรวจสอบดูสุขภาพช่องปาก หากเจอปัญหาใดจะได้จัดการแก้ไขอย่างทันท่วงที